Shimmy-Amortyzator skrętu- wszystko na ten temat

wtorek, 06 wrzesień 2016 18:43 Napisane przez  Opublikowano w Technika jazdy


Amortyzator skrętu – czy warto?

Jeżeli jesteś osobą która jeździ na motocyklu trochę bardziej sportowo (choć nie jest to reguła) to albo miałeś już do czynienia z Shimmy, albo dopiero Cię to czeka. Spora część osób montuje amortyzatory skrętu by temu zapobiec, ale czy warto wydawać tyle pieniędzy w akcesoria?

 

Zacznijmy przede wszystkim co to takiego jest Shimmy?  Krótko mówiąc jest to moment w którym kierownica zaczyna latań nam w prawo i lewo, a my praktycznie tracimy kontrolę nad motocyklem. Oczywiście można to kontrolować i należy raczej oswoić się z efektem shimmy, ale o tym później.

Co wywołuje shimmy?

Kiedy możemy się spodziewać, że zatelepie nam kierownicą?

  • Nawierzchnia – Bardzo dużą role ma nawierzchnia po której się poruszamy. Nierówności, kamienie na drodze, wyrwy i inne temu podobne rzeczy mogą zainicjować shimmy.
  • Opona – warto zadbać by nasza przednia opona była w bardzo dobrym stanie, zakładając używaną oponę nie mamy pewności czy nie jest uszkodzona, wszystko wyjdzie po kilku przejazdach, dlaczego? Opona używana może wyglądać idealnie, ale  być może jej konstrukcja została uszkodzona, z zewnątrz tego nie zobaczymy, dopiero po przejażdżce możemy zauważyć, że nasz motocykl wpada w drgania. Kolejną sprawą jest wyważenie koła, Jazda bez wyważenia gumy może mieć spory wpływ na wywoływanie shimmy, tak samo uszkodzona rafka, niecentryczność, nierównomierne zużycie opony itp.
  • Przyśpieszenie – podczas gwałtownego przyśpieszania odciążamy przednie koło na rzecz tylnego. Lekki przód ma bardzo dużą skłonność do wpadania w drgania. Na przednim kole spoczywa wtedy znacznie mniej masy podczas gdy jadąc ze stałą prędkością masa jest rozłożona bardziej równomiernie. Gdy odciążamy przednie koło przednia kierownica robi się lekka, tzn. przy użyciu tej samej siły łatwiej możemy skręcić kierownicą. Oczywiście podczas przyśpieszania jadąc na wprost nie będziemy skręcać kierownicą, ale przednie koło robi się wtedy czułe, bardziej wyłapuje nierówności na drodze które prowadzą do drgań.
  • Wheelie – podczas latania na gumie należy bardzo uważać na lądowanie przedniego koła. Bardzo nieznaczne odchylenie przedniego koła w stosunku do osi całego motocykla może spowodować shimmy, a następnie doprowadzić do wypadku. Tak samo nauka gumowania jest dość niebezpieczna, nie znamy wtedy odpowiedniej pozycji na motocyklu i bardzo często osoby uczące się szarpią za kierownicę, po podniesieniu koła choćby na 5 cm od asfaltu, często osoby te nieznacznie skręcaj kierownicą co przy lądowaniu będzie prowadzi do drgań.

Z pewnością są jeszcze inne czynniki wywołujące shimmy, ale to chyba takie najważniejsze. Ale co zrobić żeby poczuć się pewniej i zniwelować ewentualne wpadnięcie w shimmy?  Najprostszym i najbardziej skutecznym sposobem jest zamontowanie amortyzatora skrętu. Jest to takie niewielkie urządzenie służące do tłumienia drgań kierownicy. Amortyzator skrętu nie jest żadną nowością i od dawna był stosowany w motocyklach, lecz na podobnej zasadzie. Pierwsze konstrukcje były wykonane z dwóch tarcz przekręconych w okolicy główki ramy. Jedna z tarcz przymocowana była do zawieszenia przedniego, a druga do ramy. Obecnie amortyzatory skrętu mają całkiem inną konstrukcję, ale zasada działania jest podobna, mają niwelować drgania kierownicy.

ohlins steering damper

Amortyzatory skrętu możemy podzielić na 2 rodzaje:

  • Olejowe (liniowe)
  • Gazowo - Olejowe (progresywne)

Amortyzatory te różnią się przede wszystkim działaniem przy nagłych ruchach kierownicy. Liniowy działa od początku narastania takiego ruchu, progresywny natomiast zwiększa siłę swego działania wraz ze wzrostem drgań. Istnieją także elektroniczne amortyzatory Hondy HESD, ale głównie skupimy się na dwóch pierwszych rodzajach.

Amortyzatory Olejowe

Amortyzatory te mają niezbyt skomplikowaną konstrukcję, tłok pracuje wewnątrz wypełnionego olejem cylindra. Amortyzatory posiadające regulację mają pokrętło za pomocą którego regulujemy ilość przepływanego oleju przez tłok, zmieniając przepustowość mamy wpływ na siłę tłumienia amortyzatora. Konstrukcja ta jest bardzo powszechna dzięki swej prostocie i niezawodności, bez problemu sami możemy je regenerować lub naprawiać, wymieniać oleje o różnych lepkościach nadając amortyzatorowi całkiem inną charakterystykę pracy.

Ohlins – Amortyzator olejowy z wyższej półki, posiadający 20 stopniową regulację przepływu oleju. Olej w amortyzatorze jest pod ciśnieniem, co zapobiega tworzeniu się luzów. Posiada klasyczną budowę i jest jednym z najczęściej wybieranych akcesoryjnych amortyzatorów skrętu.

Toby – konstrukcyjnie bardzo podobny do Ohlinsa, prostota czynią go dobrym wyborem dla przeciętnego użytkownika, posiada 21-stopniową regulację.

hyperpro steeringdamper rsc madred box2013

Hyperpro CSC (Constant Safety Control) – model olejowy, opis poniżej

 

Amortyzatory Olejowo – Gazowe

Amortyzatory te są bardziej skomplikowane i zaawansowane niż olejowe. Oprócz standardowego cylinderka z olejem i tłokiem posiadają zbiorniczek z azotem. Amortyzatory te opierają się na takiej zasadzie, że im mocniejsze drgania przenoszone są na kierownice, tym tłoczek w cylinderku amortyzatora chodzi ciężej, bardziej się usztywnia, zapobiegając wpadaniu motocykla w silniejsze drgania.

Hyperpro  RSC (Reactive Safety Control) – model olejowo – gazowy.  Charakterystyczną cechą w amortyzatorach Hyperpro jest podwójna ścianka cylindra. Dzięki temu rozwiązaniu likwidujemy jakikolwiek wpływ obejm zaciskowych amortyzatora na pracę tłoczka. Amortyzatory Hyperpro posiadają również chromowany pręt tłoczka, dzięki temu maksymalnie minimalizujemy opory pracy tłoczka. Posiada 22 stopniową regulację

610

 

Scotts – Amortyzator skrętu montowany do górnej półki zawieszenia, posiada 3 zakresy regulacji. Pierwsza dotyczy amortyzacji ruchu wolnego i średnio szybkiego. Drugi dotyczy jedynie ruchu szybkiego. Trzeci natomiast zakresu działań amortyzatora. Dzięki temu w odróżnieniu od konkurencji mamy możliwość całkowitego wyłączenia amortyzatora skrętu.

x4 7c4c02a4cb446446068cdab36b6d624e

GPR – z zewnątrz bardzo podobny do poprzednika, lecz zasada działania całkiem inna.  Regulator siły tłumienia jest tylko jeden. Amortyzator posiada dożywotnią gwarancję producenta.

Precision Pro – Amortyzator skrętu nożycowy, montowany w quadach, zapewnia bardzo dobrą jakość tłumienia.

ff9f3218170f5759443ae67bdb689e51

Matris – Włoska firma Matros produkuje progresywne amortyzatory skrętu z tytanowym zewnętrznym cylindrem, a azot w zbiorniczku znajduje się pod ciśnieniem.

matris-streering-damper-kit-ducati-streetfighter-09-including-s-166-600x600

Bitubo – wysokiej klasy progresywny amortyzator skrętu, wykonany z wysokiej jakości materiałów.

5734988799

HESD – Honda Electronic Sterling Damper

Wraz ze stworzeniem Cbr1000RR konstruktorzy Hondy stworzyli własny innowacyjny amortyzator skrętu, elektro-hydrauliczny., którego siła tłumienia zależna jest od prędkości motocykla. Sygnał cyfrowy czujnika prędkości przekazywany jest do jednostki kontrolnej ECU, gdzie jest zamieniany na sygnał analogowy czyli napięcie o wartości proporcjonalnej do ilości dostarczonych impulsów. Następuje otwieranie lub przymykanie elektrozaworu kontrolującego przepływ oleju. Amortyzator ten oferuje nam lekkość poruszania się przy małych prędkościach i stabilność przy dużych.

HondaDamperPad

valve open big

Podsumowując warto zaopatrzyć się w jakikolwiek amortyzator skrętu, ponieważ nawet te z niższych półek cenowych mogą uratować nas od wypadku, a amortyzator skrętu znacząco poprawia komfort naszej jazdy.

Artykuły powiązane